یکی از ابزارهایی که سال های متمادی با صنعت چوب گره خورده، مته است. انواع مته دستی و سپس برقی به کمک استادکاران در صنایع چوب آمد و فرآیند تولید انواع لوازم چوبی را سرعت بسیاری بخشید. همچنین گردبر نیز یکی از ابزارهایی است که پس از مته به دنیای چوب قدم گذاشت. می توان گفت که بدون مته و گردبر تولید تمام صنایع چوبی متوقف می شود. در این مطلب قصد داریم که مروری بر انواع مته و گردبر در صنایع چوب داشته باشیم. ادامه مطلب را با مجله وارناسا همراه باشید.
مته، گردبر و تفاوت آن‌ها
مته به تنهایی قابلیت استفاده ندارد و باید توسط دریل مورد استفاده قرار گیرد. مته ها در انواع مختلفی تهیه می شوند. معمولاً مواد اولیه ساخت هرکدام متفاوت است و برای سوراخ‌کاری مصالح متعددی به کار برده می شوند.
برای مثال در ساخت مته هایی که برای سوراخ‌کاری آهن مورد استفاده قرار می گیرند، کبالت به کار گرفته می شود. بدین ترتیب کبالت از ذوب شدن مته به دلیل دمای بالای سایش بین دو فلز جلوگیری می کند. اما انواع مته چوب به دلیل استحکام و چگالی پایین چوب لازم نیست که بسیار مستحکم باشند. مته های چوب معمولاً قیمت پایین تری از مته های فلز (از برند یکسان) دارند.
ابزار دیگری که در صنایع چوب بسیار مورد استفاده قرار می گیرد، گردبر است. انواع گردبر برای ایجاد سوراخ هایی با قطر بالا استفاده می شود. گردبردها همگی دارای یک محور مرکزی هستند که نشان دهنده مرکز دایره ای است که قرار است در چوب ایجاد شود. برخی مته های گردبر همچون مته گازور دارای چند محور و نشانگر دیگر هستند.
برای مثال مته گازور دارای ۳ نشانگر است. نشانگر اصلی در مرکز آن قرار گرفته و جهت تعیین مرکز دایره ای است که برای اتصال لولای درب در چوب ایجاد می شود. ۲ نشانگر دیگر هم جهت تعیین محل قرارگیری پیچ ها تعیین شده است.
انواع مته
مته جهت ایجاد سوراخ های کوچک و گاهی بزرگ مورد استفاده قرار می گیرد. در اصل تمام گردبردها نیز یک نوع مته به شمار می روند. بنابراین اگر برخی از مته های نامبرده در این لیست به گردبر شباهت داشتند، تعجب نکنید.
مته عادی چوب
مته در جنس و آلیاژهای متفاوتی تولید می شود. بخش عمده تفاوت جنس مته به دلیل نوع کاربرد و مصالحی است که باید توسط مته سوراخ شود. بدون شک چگالی و میزان سختی فولاد، بتن، چوب، شیشه و کاشی یکسان نیست. به همین دلیل بهتر است از مته های خاص برای این مصالح استفاده کرد.
برای مثال در مته هایی که برای برش آهن و فولاد استفاده می شوند، از کبالت استفاده می شود. چنین مته هایی قیمت بسیار بالاتری دارند و استفاده از آن‌ها در سوراخ‌کاری چوب، پلاستیک و مصالح نرم منطقی نیست. همچنین کبالت باعث ترد شدن مته می شود و عمر آن را تا حدودی کوتاه می کند. بنابراین ممکن است استحکام بسیار بالایی در کوتاه مدت داشته باشد اما عمر مفید آن کوتاه باشد.
از طرفی مته های عادی چوب که عمدتاً مارپیچی هستند، برای سوراخ کردن چوب ایدئال هستند. مته مارپیچی یا مته داگلاس با سادگی در انواع چوب فرو رفته و سوراخ بسیار تمیز و دقیقی را در آن ایجاد می کند.
مته خزینه
هر پیچ دارای یک استوانه و یک گل با قطر بیشتر در بالای آن است. اگر گل پیچ نتواند به درستی در چوب فرو رود، باعث ایجاد برجستگی شده و ظاهر نهایی محصول زیبا نخواهد بود. به همین منظور از مته خزینه برای پخ کردن قیمت انتهای هر سوراخ استفاده می شود. مته های خزینه نیز در جنس های متفاوت برای مصالح مختلفی تهیه می شوند که مته های خزینه مخصوص چوب از پرکاربردترین آن‌ها هستند.
مته کاجی
مته کاجی، مخروطی یا پله ای یکی از ابزارهای جذاب برای سوراخ کردن چوب، فلز و انواع مصالح در قطرهای مختلف است. توسط این مته می توانید چندین سوراخِ با قطرهای مختلف را به صورت همزمان در اختیار داشته باشید. برای مثال ممکن است که یک سوراخ در فلز یا چوب ایجاد کرده باشید و متوجه شوید که سوراخ شما به اندازه کافی بزرگ نیست. کافی است مته کاجی را در سوراخ قبلی قرار داده و یک یا چند مرحله دیگر سوراخ کنید.
مته های کاجی را می توان مجموعه چند مته با قطرهای مختلف در یک مته نامید. میزان دقت و تمیزکاری این مته برای سوراخ های با قطر بالا بسیار زیاد است.
مته گازور
مته گازور برای ایجاد حفره های بزرگ در انواع درب چوبی جهت قرار گرفتن لولا است. اگر پیچ های لولای درب کابینت خود را باز کنید، متوجه می شوید که یک برجستگی در آن وجود دارد که در یک شیار دایره ای قرار گرفته است. این کار برای استحکام بالای لولای درب است.
مته برگی
مته برگی دارای یک نیش در مرکز و دو نیش در کناره ها است و اصطلاحاً شبیه برگ است. سوراخ کاری توسط این مته با قدرت و فشار و در چند مرحله صورت می گیرد.
انواع گردبر
گردبرها جهت ایجاد سوراخ های با قطر بالا مورد استفاده قرار می گیرند. معمولاً لبه های اطراف گردبر همچون لبه اره دارای برجستگی های دندانه دار است. در مرکز آن‌ها نیز یک مته دیگر می توان قرار داد تا مرکز دایره را نیز سوراخ کرد.
گردبر ام دی اف
گردبر ام دی اف جهت ایجاد سوراخ های با قطر بالا در صفحات ام دی اف استفاده می شود. معمولاً استحکام این گردبرها بالا نیست و بهتر است در سوراخ‌کاری مصالحی همچون چوب و شیشه و فلز مورد استفاده قرار نگیرد.
گردبر چوب
گردبر چوب نیز همچون گردبر ام دی اف است؛ با این تفاوت که عمق آن بیشتر است. معمولاً ضخامت صفحات ام دی اف زیاد نیست و نیازی به مته های با طول زیاد ندارد اما چوب ممکن است در ضخامت های بیشتری مورد استفاده قرار گیرد. همچنین سختی و چگالی برخی از انواع چوب بسیار بیشتر از ام دی اف است و به همین دلیل نیازمند مته هایی است که استحکام بیشتری داشته باشند.
نظرات کاربران